ABD’li ve Kanadalı bir grup nörobilimci, ilk kez ölmekte olan bir insan beyninin faaliyetlerini kaydetmeyi başardı. Elde edilen veriler, insanların ölüm anında “hayatlarını gözden geçirdiğini” düşündürüyor.
Araştırma, epilepsi tedavisi gören 87 yaşındaki bir hasta üzerinden gerçekleşti. Doktorlar, hastanın beyin dalgalarını incelemek için başına elektroensefalografi (EEG) cihazı bağlamıştı. Ancak beklenmedik bir şekilde hastanın kalbi durdu ve ölüm anındaki beyin faaliyetleri kayıt altına alındı.
Nörobilimciler, ölüm anına yakın 900 saniyelik beyin dalgası verisini analiz etti. Ölümden önceki ve sonraki 30 saniyelik süreçte, hafıza ile bağlantılı beyin bölgelerinin hâlâ aktif olduğu görüldü.
ÖLÜM ANINDA BEYİNDE NELER OLUYOR?
Araştırmayı yöneten Dr. Ajmal Zemmar, “Beynin ölüm anında hafıza ile bağlantılı olan sinir dalgalarını ürettiğini tespit ettik. Bu, ölüme yaklaşırken insanların hayatlarının önemli anlarını tekrar hatırladığına işaret ediyor. Bu durum, daha önce ‘ölüme yakın deneyim’ yaşayan kişilerin anlattıkları ile de örtüşüyor” dedi.
Ölüme yakın deneyimler yaşayan kişiler, genellikle hayatlarının bir film şeridi gibi gözlerinin önünden geçtiğini bildiriyor. Yeni araştırma, bu fenomenin bilimsel bir temeli olabileceğini düşündürüyor.
Bilim insanları, beyindeki gama dalgalarının ölüm anında aktif olduğunu ve bu dalgaların hafıza geri çağırma sürecinde rol oynadığını belirtti. Dr. Zemmar, “Beyin, ölüm anında yüksek bilişsel işlevlerle ilgili gama dalgaları üretiyor. Bu da insanların son anlarında anılarını gözden geçirdiğine dair bir kanıt olabilir” dedi.
ÖLÜMÜN KESİN ZAMANI TARTIŞMA KONUSU
Araştırmanın ortaya koyduğu bir diğer önemli konu ise ölümün tam olarak hangi anda gerçekleştiğiyle ilgili belirsizlikler. Zemmar, “Bu bulgular, ölümün tam olarak ne zaman gerçekleştiği sorusunu gündeme getiriyor. Organ bağışı için en doğru zaman ne olmalı? Ölüm anını belirlemek için EEG kayıtları da kullanılmalı mı?” şeklinde sorular yöneltti.
Araştırma, sadece bilim dünyasında değil, aynı zamanda spiritüel açıdan da büyük yankı uyandırdı. Zemmar, “Eğer ölüm anında beyin hala hatıraları hatırlıyorsa, bu sevdiklerini kaybeden insanlar için bir teselli olabilir. Son anlarında güzel anılar hatırlanıyor olabilir” dedi.
NEDEN VE NASIL OLUYOR?
Bilim insanları, bu durumun neden meydana geldiğini henüz kesin olarak bilmese de bazı teoriler mevcut. Bir teoriye göre, ölüm anında beyin oksijen eksikliği yaşadığı için sinir hücreleri aşırı aktif hale geliyor ve bu da anıların tetiklenmesine yol açıyor.
Bir diğer teori, amigdala adlı beyin bölgesinin tehlike anlarında duygusal anıları serbest bırakmasıyla ilgili. Amigdala, savaş ya da kaç tepkisini yönetiyor ve ölüm anında bu anılar tetikleniyor olabilir.
Ancak, bilim insanları bu bulguların tek bir vakaya dayanmasından dolayı kesin yargılar vermekte temkinli. Zemmar, “Beyinde kanama, nöbetler ve şişme gibi etkiler vardı. Bu nedenle kesin sonuçlar çıkarmak için daha fazla vakaya ihtiyacımız var” dedi.
