İspanya, Avrupa Birliği’nin (AB) en büyük dördüncü ekonomisi olarak, dış ticaret dengesiyle dikkat çeken ülke. Son yıllarda turizm gelirleri ve ihracat artışıyla cari işlemler fazlası veren İspanya, pandemi sonrası toparlanmayla olumlu bir performans sergiledi. Haziran 2025 verileri ise bu trendde bir yavaşlama sinyali veriyor.
İspanya Merkez Bankası’nın paylaştığı verilere göre cari işlemler fazlası önceki yılın aynı dönemine kıyasla azalarak 5,03 milyar avroya düştü. Bu daralma, küresel ekonomik belirsizlikler ve enerji fiyatlarındaki dalgalanmalarla ilişkilendiriliyor.
CARİ FAZLADAKİ DARALMANIN DETAYLARI
Cari işlemler hesabı, bir ülkenin dış dünyayla yaptığı mal, hizmet, gelir ve transfer işlemlerini yansıtan kritik bir gösterge. Haziran 2025’te İspanya’nın cari fazlası, 2024 Haziran’ındaki 5,44 milyar avrodan 5,03 milyar avroya geriledi. Bu düşüş, yaklaşık yüzde 7,5’lik bir azalmaya işaret ediyor. Uzmanlar, bu değişimi AB içindeki talep yavaşlaması ve rekabetçi baskılarla açıklıyor. İspanya’nın başta Almanya ve Fransa olmak üzere AB ülkelerine yaptığı ihracatın yavaşlaması, bu dengede etkili olmuş olabilir.
MAL VE HİZMET DENGESİNDEKİ DÜŞÜŞ
Daralmanın ana nedeni, mal ve hizmet fazlasındaki gerileme. Haziran 2025’te bu kalem 6,37 milyar avroya düşerek, önceki yılın 7,29 milyar avrosunun altında kaldı. İspanya, otomotiv, kimya ürünleri ve tarım ihracatıyla güçlü bir konumda olsa da, küresel tedarik zinciri sorunları ve artan rekabet bu alanı vurdu. Öte yandan, turizm sektörü hâlâ canlılığını koruyor; ancak yaz sezonunun başlangıcında beklenen turist akını, enflasyon ve ulaşım maliyetleri nedeniyle tam kapasiteye ulaşamamış olabilir. IMF’nin son raporlarında vurgulandığı gibi, İspanya’nın yeşil ekonomi yatırımları ve yabancı sermaye çekiciliği, bu dengeleri uzun vadede destekleyebilir.
GELİR HESAPLARINDAKİ OLUMLU GELİŞME
Olumsuz tabloya rağmen, birincil ve ikincil gelir kalemlerindeki açıkta iyileşme gözlendi. Haziran 2025’te bu açık 1,35 milyar avroya gerileyerek, 2024’teki 1,85 milyar avrodan daha düşük seviyede gerçekleşti. Birincil gelirler, yatırım getirileri ve işçi dövizlerini; ikincil gelirler ise uluslararası yardımlar ve transferleri kapsıyor. Bu iyileşme, İspanya’nın dış yatırımlarından elde ettiği getirilerin artmasıyla açıklanıyor.
AB fonlarından gelen destekler ve diaspora katkıları da bu alanda olumlu etki yaratmış görünüyor.
EKONOMİK BAĞLAM VE GELECEK BEKLENTİLERİ
İspanya ekonomisi, 2025’te yüzde 2,6’lık bir büyüme öngörüsüyle yoluna devam ediyor.
Avrupa Komisyonu’nun tahminlerine göre, cari işlemler fazlasının GSYİH’ye oranı yüzde 2,5 civarında kalacak. Ancak bu daralma, enflasyonun yüzde 2,7’de sabitlenmesiyle birleşince, politika yapıcıları harekete geçirebilir. Hükümet, ihracat teşvikleri ve yenilenebilir enerji yatırımlarıyla dengeleri korumayı hedefliyor. Yatırımcılar için bu veri, İspanya’nın rekabet gücünü sorgulatırken, turizm sezonunun kalan kısmı umut vaat ediyor.
Bu gelişmeler, İspanya’nın dış dengelerindeki hassasiyeti bir kez daha ortaya koyuyor. Uzmanlar, küresel ticaret savaşları ve enerji krizlerinin etkisini yakından izliyor. Önümüzdeki aylarda yayınlanacak veriler, bu trendin kalıcı olup olmadığını gösterecek.
