Kaliforniya Yüksek Hızlı Tren Projesi, Trump İdaresi Tarafından Durduruldu

Amerika Birleşik Devletleri’nin en iddialı altyapı projelerinden biri olan Kaliforniya yüksek hızlı tren hattı, Trump yönetiminin radikal bir kararıyla büyük bir darbe aldı. Beyaz Saray, projenin geleceği için “uygun bir yol olmadığını” belirterek 4 milyar dolarlık federal finansmanı iptal ettiğini duyurdu. Bu gelişme, yıllardır süregelen gecikmeler, bütçe aşımları ve siyasi anlaşmazlıklarla boğuşan proje için yeni bir dönüm noktası oldu.

HAYALLERDEKİ HIZLI TREN

Kaliforniya yüksek hızlı tren sistemi, ilk aşamada San Francisco’yu Los Angeles ve Anaheim’a bağlamayı hedefleyen, saatte 350 kilometreye varan hızlara ulaşabilecek devasa bir altyapı projesi olarak tasarlandı. İkinci aşamada ise Sacramento ve San Diego’ya uzanması planlanan toplam 1287 kilometrelik bu hat, eyaletin ulaşım ağını kökten değiştirmeyi amaçlıyordu. Proje, 2008 yılında yapılan bir oylamayla halktan 10 milyar dolarlık onay alarak başladı. Ancak başlangıçta 2020 yılında 33 milyar dolara tamamlanması öngörülen maliyet, günümüzde 89 milyar dolardan 128 milyar dolara kadar fırlamış durumda.

MALİYET KABUSU VE SİYASİ FIRTINA: PROJE NEDEN TIKANDI?

Federal Demiryolu İdaresi’nin geçen ay yayımladığı 315 sayfalık rapor, projenin aksaklıklarını gözler önüne seriyor. Raporda, belirlenen sürelerin aşıldığı, bütçe açıklarının yaşandığı ve yolcu tahminlerinin sorgulanabilir olduğu vurgulanıyor. Özellikle, Merced ile Bakersfield arasındaki ilk 275 kilometrelik bölümün tamamlanması için gereken 7 milyar dolarlık ek finansmanın sağlanamaması, projenin önündeki en büyük engellerden biri olarak belirtiliyor.

Ulaştırma Bakanı Sean Duffy, Kaliforniya Valisi Gavin Newsom’u ve yüksek hızlı tren projesini “hükümetin beceriksizliğinin ve muhtemelen yolsuzluğunun tanımı” olarak nitelendirerek sert eleştirilerde bulundu. Bu suçlamalar, projeyi siyasi bir çatışmanın ortasına yerleştirdi. Vali Newsom ise sosyal medya üzerinden Duffy’ye “Uçakları havada tutamayan birinden tavsiye almayacağım” şeklinde yanıt vererek tepkisini dile getirdi.

RAYLARA GERİ DÖNÜŞ: BİDEN YÖNETİMİ VE BEKLENTİLER

Trump yönetiminin 2019’da projeye verdiği 929 milyon dolarlık hibeyi iptal etmesinin ardından, Biden yönetimi 2021’de bu hibeyi yeniden tahsis ederek projeye destek vermişti. Bu durum, projenin siyasi atmosferdeki dalgalanmaların ne kadar etkisinde kaldığını gösteriyor. Kaliforniya Yüksek Hızlı Tren Kurumu, Trump yönetiminin sonuçlarına “şiddetle katılmadığını” ve bunların “yanıltıcı olduğunu” belirtti. Kurum, Vali Gavin Newsom’un bütçe teklifinde önümüzdeki 20 yıl boyunca yılda en az 1 milyar dolar fon ayrılmasının projenin ilk işletme bölümünü tamamlamak için gerekli kaynakları sağlayacağını vurguluyor. Ayrıca, eyaletin Merkez Vadisi’nde 191 kilometrelik bir alanda aktif olarak inşaat çalışmalarının devam ettiği de belirtiliyor.

Ancak, finansmanın kesilmesi, projenin geleceğini belirsizliğe sürüklerken, Kaliforniya’nın bu devasa altyapı hayalini gerçeğe dönüştürmek için nasıl bir yol izleyeceği merak konusu. Proje, sadece ulaşım değil, aynı zamanda siyasi irade, ekonomik gerçekler ve toplumsal beklentilerin de bir kesişim noktası olmaya devam ediyor.