Bağımsız Denetçi Tatlı: Enflasyon ve faiz birebir şeylerdir

İndex İktisat Bağımsız Kontrol AŞ Kurucusu ve Hür Muhasebeci Mali Müşavir (SMMM) Bağımsız Denetçi Mehmet Emin Tatlı, son vakitlerde konuşulan “Faiz mi enflasyonu doğurur, yoksa enflasyon mu faizi doğurur?” sorusunu cevapladı.

“Biri Fransızca, başkası Arapça, lakin tıpkı kavramlar”

Tatlı, faiz ile enflasyonun birbirine çok benzeyen 2 kavram olduğunu belirterek, “Ödünç verilen paradan, kullanıma karşılık olarak alınan farka faiz denmektedir. Kısaca iktisat biliminde paranın kira bedeli olarak da tanımlanabilir. Enflasyon ise dolanımda bulunan para ölçüsüyle, malların ve satın alınabilir hizmetlerin toplamı ortasındaki açığın büyümesi nedeniyle ortaya çıkan ve fiyatların toptan yükselişi, para bedelinin düşmesi biçiminde kendini gösteren ekonomik ve mali süreç olarak tanımlanabilir. Fransızca enflasyon ’inflation’, ’şişme’, ’şişirme’ ve ’piyasadaki para arzının şişirilmesi’ manasındadır. Arapça faiz ise ’artık’, ’artan’, ’taşıp dökülen’, ’fazla’ manasındadır. Görüldüğü üzere sözler değişik olsa da kavramlar birbiri ile neredeyse tıpa tıp aynıdır” diye konuştu.

“Faiz ile enflasyon tıpkı kavramları tabir etmektedir”

Son zamanlardaki ’Faiz mi enflasyonu doğurur, yoksa enflasyon mu faizi doğurur?’ sorusunun önemli bir kavram karmaşası belirttiğini söz eden Tatlı, “Çünkü ikisi de birebirdir. Kavramlar birebir şeyi tabir ederken neden sözlere takılıyoruz? Faizle paranın kıymetini şişiren sistem, enflasyon ile parayla takas olan malın pahasını şişirmektedir. Üstüne bir de paranın bir çeşit mal olduğunu söyleyen teoriyi de düşünürsek ne demek istediğim daha net ortaya çıkacaktır. Faiz formülü, faiz=anapara x vakit x faiz oranı / 100. Enflasyon formülü, enflasyon = malın şimdiki kıymeti – malın geçmişteki pahası / malın geçmişteki kıymeti x 100. Bir de rastgele bir malın fiyatını tespit eden formülü yazalım. Ünite fiyat = malın maliyeti x kar oranı. Faizde de olsa enflasyonda da olsa para yahut malın zamansal bedelini ölçen bir matematik kelam bahsidir. Hatta ünite fiyat hesaplarken dahi birebir formülü kullanırsınız. Siz ister parayı ödünç alın, isterseniz malı ödünç alın gelecekte iade ettiğiniz yahut karşılığını verdiğiniz sürece fark ortaya çıkacaktır. Bu nedenle faiz, enflasyon ile ortaya çıkmaz. Enflasyon da faizden ötürü ortaya çıkmaz. Pekala ne olur? Faiz ile enflasyon birebir kavramları söz etmektedir. Öteki bir deyişle faiz eşittir enflasyon ya da enflasyon eşit faizdir” şeklinde konuştu.